به گزارش ICTPRESS به نقل از روابط‌عمومی فرابورس ایران، علیرضا توکلی با اشاره به پایان پذیره‌نویسی اوراق صکوک اجاره دانا پترو ریگ کیش که برای نخستین‌بار به قیمت بازار و با روش ثبت سفارش در فرابورس انجام گرفت، گفت: بازارگردانی این اوراق نیز متناسب با روش جدید پذیره‌نویسی انجام خواهد شد که به این شیوه، بازارگردانی مبتنی بر حراج می‌گویند.
وی با بیان اینکه قوانین مربوط به این روش بازارگردانی در فصل 19 دستورالعمل جدید معاملات فرابورس و همچنين دستورالعمل فعاليت بازارگرداني مبتني بر حراج در فرابورس ايران که هفدهم اسفندماه توسط هيات مديره سازمان بورس به تصویب رسیده، آمده است، به تشریح تفاوت اين دستورالعمل با شیوه قبلی بازارگردانی پرداخت و تصریح کرد: در شیوه بازارگردانی مبتنی بر حراج، بازارگردان متعهد به "حفظ دامنه مظنه" است در حالي كه در شيوه قبلی یا همان بازارگرداني بر مبناي مذاكره، بازارگردان متعهد به خريد اوراق به قيمت اسمي بود و تفاوت اصلي و كليدي اين دو روش بازارگرداني در همین نکته است.
توکلی افزود: منظور از "حفظ دامنه مظنه" در شيوه بازارگرداني مبتني بر حراج اين است كه بازارگردان به صورت همزمان بايد سفارش‌هاي خريد و فروش خود را با يك فاصله قيمتي محدود دامنه مظنه حدود يك درصد وارد سامانه معاملاتي کند؛ بنابراين بازارگردان در اين روش بازارگرداني همواره آماده خريد و فروش اوراق به صورت همزمان است.
به گفته وی در اوراق اجاره صدانا كه اخيرا و با روش ثبت سفارش در بازار سوم فرابورس پذیره‌نویسی شد و متعاقب آن قيمت 96 هزار تومان براي آن كشف شد، از تاريخ شروع بازارگرداني، بازارگردان رقم 96 هزار تومان را به عنوان مظنه خريد و رقم 96 هزار و 960 تومان را به عنوان مظنه فروش خود وارد سامانه معاملاتي می‌کند؛ بنابراين سرمايه‌گذاران همواره در بازار مطمئن هستند كه مي‌توانند در اين قيمت تعادلي نسبت به خريد و فروش اين اوراق اقدام كنند.
رئیس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران یکی از اشکالات بازارگردانی به شیوه مذاکره را عدم تعهد بازارگردان به عرضه اوراق عنوان و تاکید کرد: در شیوه مبتنی بر مذاکرده وقتی در بازار تقاضای زیادی وجود داشته باشد، بازارگردان از آنجایی که متعهد به فروش نیست، وارد بازار نشده و در نتيجه قيمت اوراق به سمت بالا حركت كرده و بازار دچار رقابت افزايشي خواهد شد؛ اما در بازارگردانی مبتنی بر حراج از آنجایی که بازارگردان متعهد است به عرضه اوراق، هيجان‌هاي افزايشي بازار را نيز تحت كنترل در مي‌آورد.
وی همچنین به تعهد بازارگردان بر دامنه مظنه و ورود همزمان قیمت عرضه و تقاضا به هسته معاملات در شیوه بازارگردانی مبتنی بر حراج اشاره کرد و افزود: در این روش، بازارگردان باید دامنه نوسان روزانه، دامنه مظنه که عدد کوچکی حدود یک درصد یا کمتر است، به همراه سفارش انباشه یا همان حجم درخواست‌های خرید و فروش که در دو طرف دامنه مظنه قرار گرفته است و همچنین حداقل تعهدات معادلات روزانه که این عدد معمولا حدود 20 درصد کل اوراق است را برای بازار تعیین کند.
توکلی به بیان مثالی در همین زمینه پرداخت و گفت: به‌عنوان نمونه در نظر بگیریم اوراقی در دوران پذیره‌نویسی با عدد 98 هزار تومان کشف قیمت شده و در زمان معاملات مظنه خرید 97 هزار و 500 تومان باشد؛ در این صورت بازارگردان اگر دامنه نوسان را یک درصد در نظر گرفته باشد بايد مظنه فروش خود را  یک درصد بالاتر از مظنه خرید و معادل 98 هزار و 475 تومان مشخص كرده و سفارش خود را وارد سامانه معاملاتي كند.
وی با بیان اینکه بازارگردانی مبتنی بر حراج به ایجاد تعادل در بازار کمک می‌کند و عرضه و تقاضا را به تعادل می‌رساند، یادآور شد: بازارگردان از ابتدای معاملات موظف است در بازار حضور فعال داشته باشد و از آنجایی که در این شیوه بازارگردانی عمر هر مظنه 2 دقیقه بیشتر نیست، بازارگردان باید هر 10 دقیقه یکبار با توجه به عرضه و تقاضا، مظنه‌ها را تغییر دهد.
به گفته وی دامنه تغيير مظنه خريد يا همان دامنه نوسان، حداقل 2 برابر دامنه نوسان در شرايط عادي است  و بازارگردان مي‌تواند در فواصل 2 دقيقه‌اي نسبت به اصلاح مظنه خريد و فروش خود اقدام کند.
توکلی افزود: به عنوان مثال در مورد اوراق اجاره صدانا، دامنه نوسان توسط بازارگردان 10 درصد تعيين شده و اين بدان معني است كه طي يك روز معاملاتي، قيمت اوراق مي‌تواند تا 10 درصد نوسان داشته باشد. اگر قيمت پاياني روز قبل اوراق 96 هزار تومان بوده باشد، دامنه نوسان روز بعد مي‌تواند بين 86 هزار و 400 تا 105 هزار و 600 تومان باشد.
وی با بیان اینکه در هر لحظه‌اي از زمان، فاصله مظنه‌هاي خريد و فروش از يك درصد تجاوز نخواهد كرد، خاطرنشان ساخت: اگر فشار تقاضا، قيمت مظنه خريد را تا 98 هزار تومان افزايش دهد، مظنه فروش قطعا 98 هزار و 980 تومان که يك درصد بالاتر از مظنه خريد است خواهد بود و بنابراين بازار در مرز 98 هزار و 490 تومان یعنی معادل مرز مياني مظنه خريد و فروش به تعادل خواهد رسيد.
وي در پایان با اعلام اینکه در مکانیسم جدید بازارگردانی منظور از سفارش انباشته، حجم عرضه و تقاضايي است كه به همراه قيمت مظنه خريد و فروش وارد سامانه معالاتي می‌شود، یادآور شد: در مورد اوراق اجاره صدانا، سفارش انباشته به ميزان 775 ميليون تومان توسط بازارگردان مشخص شده است و به اين وسيله اين اطمينان را به بازار منتقل کرده‌ كه مظنه‌هاي داده شده با حجم بالا مورد پشتيباني قرار گرفته و از آن قيمت دفاع خواهد شد.