اين سرعت در برپايي چنين كنفرانسي در موضوع مهم بانكداري به سبك نوين در جامعه ايراني سرعت بهم پيوستن اطلاعات و ارتباطات را در كشورمان در مدت سال هاي اخير معرفي مي كند.
سرعتي كه نه تنها ديگر شاخه هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات را توسعه بخشيده بلكه نظام بانكداري ايران را هم متاثر از روند توسعه اي خود كرده است.
در نظام نوين تجارت و تبادلات مالي و پولي هزاره سوم به دنبال آنچه كه در اين حوزه از 30 - 40 سال گذشته در كشورهاي توسعه يافته در قالب الفباي اوليه تجارت بر بستر الكترونيك تعريف شده است بانكداري الكترونيك از اهميت بالايي برخوردار بوده چون كليه عمليات مربوط به تجارت ناگزير بهره مندي از مزايا و ساختار اين نوع از بانكداري است.
در ايران حركت هاي جدي در راستاي تحقق بانكداري الكترونيك شروع شده كه مثال هاي آن تولد و توسعه ابزارهايي چون كارت هاي اعتباري و دستگاه هاي مخصوص آن ، فروشگاه هاي آنلاين ، نظام پرداخت حقوق و دستمزد مكانيزه در سازمان ها و ادارات و ديگر است.
اما نظام بانكداري الكترونيكي مزاياي زيادي دارد كه كاهش زمان ، حجم ترافيك و انرژي انساني در راستاي انجام امور بانكي چه در ميان نفر ساعت انجام اين امور بين متصديان باجه و چه مشتريان نشان هايي بر اين مسئله است.
بانكداري الكترونيكي از اركان دولت الكترونيكي است كه پيوستن به ترتيبات منظم ارائه خدمات دولتي را به منظور اصلاح الگوي مصرف و كاهش هزينه ها ، كوچك سازي دولت و رشد اقتصاد پايدار مبتني بر فناوري ، مشتري محوري و تكريم ارباب رجوع را عامل بوده و در نتيجه عدالت اجتماعي را برقرار مي سازد.
بانکداری الکترونیکی يعني استفاده از فناوری های پیشرفته نرم افزاری وسخت افزاری مبتنی برشبکه و مخابرات برای تبادل اطلاعات مالی به صورت الکترونیکی که می تواند باعث حذف نیاز به حضور فیزیکی مشتری در شعب بانک شود.
این سیستم ها در سه سطح به مشتریان سرویس دهی می کنند :
اطلاع رسانی: كه ابتدایی ترین سطح بانکداری الکترونیکی اینترنتی است ، ارتباطات: كه امکان انجام مبادلات بین سیستم بانکی ومشتری را فراهم می آورد و ریسک این سطح در بانکداری الکترونیک بیشتر از سطح سنتی است و تراکنش: كه متناسب با نوع اطلاعات وارتباطات خود از بالاترین میزان ریسک برخوردار است؛دراین سطح مشتری در یک ارتباط متقابل قادر است تا عملیاتی چون صورتحساب،صدور چک،انتقال وجه و ارائه صورت حساب را انجام دهد.
بانکداری اینترنتی ، بانکداری مبتنی برتلفن همراه وفناوری های مرتبط با آن ، بانکداری تلفنی ، بانکداری مبتنی بر نمابر ، بانکداری مبتنی بر دستگاههای خودپرداز ، بانکداری مبتنی بر پایانه های فروش ، بانکداری مبتنی برشعبه های الکترونیکی از جمله شاخه هاي بانكداري الكترونيكي محسوب مي شود.
در خصوص نظام بانكداري الكترونيكي كمي به عقب برگرديم و مروري كنيم : در اواخر دهه ۱۳۶۰بانکهای کشور به سیستم اتوماسیون عملیات بانکی و رایانه ای کردن ارتباطات خود توجه نشان دادند.
حرکت به سمت بانکداری الکترونیکی از اوایل دهه هفتاد آغاز شد و پس از آن کارت های اعتباری،خودپردازها،سیستم های گویا وارد خدمات نوین بانکی شد.
سیستم شتاب یا شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی درسال ۱۳۸۱بوجود آمد.
شتاب با ایجاد ارتباط بین دستگاه های خودپرداز سه بانک صادرات،کشاورزی و توسعه صادرات آغاز به کار کرد.
با اين وصف بانكداري الكترونيكي به ايران هم آمد تا آثار بديع آن در زندگي بهتر و راحت تر مردم و به عبارتي كامل تر جامعه اطلاعاتي ايران مشخص و مبرهن شود.
آثاري كه مزايايي را در راستاي بهره مندي از خدمات دولت الكترونيك و مديريت نوين شهري به نمايش در مي آورد.
مشاور شهردار تهران در امور فناوري اطلاعات، توسعه ارائه خدمات الكترونيكي از سوي سيستم بانكي را باعث كاهش 20 تا 25 درصدي ترافيك پايتخت دانست و خواستار گسترش بانكداري الكترونيك در سطح كشور و به ويژه در شهر تهران شد.
او اظهار داشت: بانكها به عنوان واسطه مابين مشتريان و سرمايه در جهت توسعه پايدار از نقش قابل توجهي برخوردارند و راه حل اصلي به منظور تاثيرگذاري سيستم بانكي بر كاهش ترافيك، الكترونيكي كردن انجام عمليات بانكي است.
انبوه مراجعات به منظور پرداخت حضوري حدود 600 ميليون قبض آب، برق، گاز و تلفن در طول سال از جمله علت‌هاي اصلي سفرهاي درون شهري است؛ بنا بر يك بررسي مقدماتي علت 20 تا 25 درصد سفرهاي درون شهري در تهران پرداخت قبوض مختلف به بانكهاست.
به گفته وي : سالانه 240 ميليارد تومان هزينه عمليات بانكي پرداخت قبض‌ها و به همين ميزان صرف توليد و توزيع آنها و نيز همين مقدار جهت پرداخت وجه آنها به بانكها هزينه مي‌شود؛ يعني سالانه 720 ميليارد تومان براي ادامه روش نادرست موجود پرداخت قبوض هزينه مي‌كنيم كه با خدمات الكترونيكي قابل پيشگيري است.
دكتر علي‌اكبر جلالي ،استاد دانشگاه علم و صنعت و استاد وست ويرجينياي آمريكا هم گفت: در همه جاي دنيا B2C (بانك به بنگاه‌هاي اقتصادي) حاكم است و بانك‌ها مستقيما با بنگاه‌هاي بزرگ اقتصادي طرف هستند كه در ايران هم همين نگرش بايد حاكم شود.
اما در خصوص ارائه ارزش افزوده هاي نظام نوين بانكداري، كارشناس واحد توسعه بازار بانك ملت درباره‌ طرح حواله منظم كه به تازگي راه اندازي شده گفت: كساني كه در بانك ملت حساب دارند و خدمات بانكداري آنها فعال باشد مي‌توانند به بخش حواله منظم مراجعه كرده و مبلغ و فواصل زماني را مشخص كنند تا در زمان هاي معين شده وجه به صاحب حساب شخص مورد نظرشان واريز شود.
او با بيان اينكه خدمات بانكداري الكترونيكي يكي از گام‌هاي مهم در زمينه حركت به سمت دولت الكترونيكي است، درباره پروژه اتصال كارت شبكه عضو شتاب به كارت سوخت اظهار داشت: در اين پروژه وجه سوخت از طريق كارت يكي ازبانكهاي عضو شبكه شتاب پرداخت مي‌شود.
وي پروژه تامين وجه موجودي چك‌هاي برگشتي را از ديگر كارهاي مهم در حوزه بانكداري اينترنتي ذكر كرد.
اين مورد در حوزه خدمات بانكداري الكترونيكي جا را براي ذكر موارد ديگر باز مي كند.
سال گذشته مسؤولان پست‌بانک تلاش کردند تا تمهیدات لازم برای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز راه‌اندازی بانکداری الکترونیکی را فراهم کنند.
به گفته عضو هيات مديره پست بانك:‌ بر همین اساس، ‌سوئیچ‌های لازم برای ارائه خدمات بانکداری الکترونیکی نصب و راه‌اندازی شده است.
وي خاطرنشان کرد: تا کنون تست‌های مورد نیاز برای ایجاد هماهنگی‌های لازم به منظور ارتباط این سوئیچ‌ها با شبکه شتاب صورت گرفته است.
به واسطه راه‌اندازی این سوئیچ‌ها، علاوه بر برقراری ارتباطی مطمئن میان کارت‌ها و حساب‌های موجود در پست‌بانک، امکان راه‌اندازی بسیاری از پروژه‌های جدید در حوزه بانکداری الکترونیکی نیز فراهم می‌شود.
یکی دیگر از زیرساخت‌های ایجاد شده کارت شناسایی هوشمند است که در حال حاضر به صورت پایلوت در پست بانک اجرایی شده است.
این کارت تلفیقی از کارت شناسایی و کارت بانکی برای کارکنان دستگاه‌های اجرایی است.
نصب و راه‌اندازی pos و pin pad در دفاتر خدمات ارتباطی و راه‌اندازی نرم‌افزار جامع بانکی پست‌بانک هم از دیگر زیرساخت‌های مهیا شده برای ارایه خدمات الکترونیکی است.
در راستاي تحقق بانكداري الكترونيكي چندي پيش مدیرعامل بانک ملی ایران هم از تدوین برنامه جامع بانکداری الکترونیکی بانک ملی طی 4 سال آینده خبر داد‌.
او گفت : در راستای دقت و نظارت بیشتر در عملیات بانکی، ‏بانکداری الکترونیک مورد توجه مسئولان بانک ملی قرار گرفته که خوشبختانه با همکاری متخصصان و صاحب نظران در حال طراحی ‏برنامه جامع بانکداری الکترونیکی هستیم که این طرح با اعتباری بالغ بر یکهزار و 400 میلیارد ریال طی چهار سال آینده تدوین مي شود.‏
وی هدف از تدوین برنامه جامع بانکداری الکترونیک را سرعت، دقت و صحت عملیات بانکی ارزیابی کرد و گفت: با راه‌اندازی این طرح کلیه ‏اطلاعات شعب بانک‌ها در سراسر کشور به روز خواهد شد، برنامه‌ریزی‌ها به صورت صحیح‌تر خواهد بود و بر اساس اطلاعات و آمار قابل اتکا ‏مانع از بروز تخلفات می‌شود.‏
به گفته كارشناسان : هر چه در توسعه بانكداري الكترونيك عقب بمانيم به همان نسبت از قافله توسعه اقتصاد جهاني باز مانده‌ايم، به همين دليل نه تنها در حوزه بانكداري الكترونيك بلكه در همه حوزه‌ها بايد گام بلندي را در جهت اقتصاد الكترونيكي برداريم.