نياز به اشتغال و بحران بي کاري، هم زمان با نياز بازار کار به نيروي کار عالم و ماهر، نياز به آموزش هاي بدو و حين خدمت، نياز به پرستيژ اجتماعي ناشي از آموزش هاي آکادميک و عوامل متعددي از اين دست، در کنار افزايش روزافزون جمعيت، باعث شده اند که آموزش، يک خدمت ارزشمند و گران قيمت باشد.
عبارت هايي هم چون «آموزش الکترونيکي»، «يادگيري الکترونيکي»، «آموزش مجازي»، «آموزش از راه دور» و ... که امروزه آن ها را به دفعات مي شنويم، همگي راهکارهايي براي پاسخ گويي به اين حجم بالاي تقاضا بوده و وجه اشتراک همه اين عبارات، استفاده از فناوري¬هاي عصر جديد براي ارايه آموزش هاي غيرحضوري با کيفيت مناسب است.
در اين مقاله قصد داريم به تعريف و تبيين فرايند آموزش الکترونيکي و ملزومات و مشخصات آن در کنار اهميت ويژه حوزه توليد «محتواي الکترونيکي آموزشي» پرداخته و خوانندگان را با مفاهيم مرتبط و کاربردهاي آن ها آشنا نماييم.
آموزش الکترونيکي يا eLearning نوعي آموزش غيرحضوري است که در آن از «شبکه هاي کامپيوتري» (بخصوص اينترنت)، محتواي درسي الکترونيکي و نرم افزارهاي مديريت آموزش و محتواي الکترونيکي  ، در کنار مدرسين ديروز و «تسهيل کنندگان يادگيري» امروز، براي انجام فرايند يادگيري استفاده مي شود.
در اين نوع از آموزش، محتواي درسي (معادل با تدريس مدرس) به صورت الکترونيکي و از طريق شبکه در اختيار دانشجو قرار داده مي شود.
همچنين مدرس که در نظام آموزش کلاسيک، عمدتاً نقش تفهيم درسي (به قيد اجبار) داشت، امروز در نقش «تسهيل کننده» فرايند اصيل يادگيري ايفاي نقش مي کند. 
در آموزش الکترونيکي مجموعه امکانات فوق براي اهداف زير به کار بسته مي شود:
  انتقال محتواي درسي الکترونيکي به دانشجويان از طريق شبکه
  کنترل فعاليت درسي دانشجويان و گوشزد کردن نقاط قوت و ضعف آن ها از طريق شبکه توسط مدرس
  ارزيابي مستمر دانشجويان از طريق محول کردن آزمون¬ها و تمرين¬هاي الکترونيکي و انتقال عمليات ارزيابي از انتهاي فرايند آموزش به متن آن
  طرح اشکالات درسي توسط دانشجويان و پاسخ¬گويي به آن¬ها توسط مدرس
  ارتباط بين دانشجويان و اساتيد
  دريافت خودکار گزارشات و نمودارهاي آماري و تحليلي از عمليات آموزش، توسط مدرس و مديريت سيستم

وب سايت آموزش الکترونيکي مجتمع فني تهران
مجتمع فني تهران داراي يک وب سايت اختصاصي آموزش الکترونيکي به نشاني www.mftlearning.com است که در حال حاضر بيش از 500 فراگير در آن مشغول تحصيل هستند.
به زودي در اين وب سايت، دوره هاي آموزشي مجتمع فني تهران، با همکاري اساتيد صاحب نام و موفق مجتمع فني تهران، به صورت الکترونيکي برگزار خواهد شد.

محتواي درسي الکترونيکي و مفهوم تعامل
محتواي درسي يا Content از مهم ترين ارکان آموزش الکترونيکي است. محتواي الکترونيکي يک محصول نرم-افزاري است که معادل با «تدريس مدرس» در آموزش هاي کلاسيک بوده و مناسب است که به صورت چندرسانه اي و تعاملي توليد مي شود تا دانشجويان با بيشترين بازدهي، موضوع درسي را آموزش ببينند.
مفهوم تعامل در محتواي الکترونيکي، از مزيت هاي مهم سيستم آموزش الکترونيکي نسبت به آموزش کلاسيک است. چرا که در آموزش کلاسيک، پيشبرد کلاس به صورت تعاملي، با يک يک دانشجويان، امري نزديک به محال است. اما در صورت پيش بيني تعامل در محتواي الکترونيکي، يک يک دانشجويان براي پيش روي درس مجبور به انجام عمل و عکس العمل با محتوا خواهند بود.
محتواي درسي در دوره هاي eLearning مجتمع فني تهران
 مجتمع فني تهران محتواي درسي را با همکاري بهترين اساتيد خود در هر زمينه درسي، به صورت چندرسانه اي و تعاملي توليد مي کند. در نتيجه، شرکت کنندگان در دوره هاي آموزش الکترونيکي مجتمع، مستقل از اين که در چه نقطه اي از جغرافياي کشور و حتي جهان قرار داشته باشند، از دانش و روش آموزش بهترين اساتيد مجتمع بهره مند مي شوند. مجتمع در حال حاضر محتواي بسياري از دوره هاي آموزشي را توليد کرده و يا در حال توليد دارد.

نقش نوين مدرس در آموزش الکترونيکي
در سيستم هاي آموزش الکترونيکي، مدرس در نقش نوين خود تحت عنوان «تسهيل کننده يادگيري»، دانشجو را در وقوع فرايند اصيل يادگيري ياري مي کند و در اين راستا نقشي بسيار پررنگ و اساسي دارد.
او به عنوان «محل مراجعه» دانشجويان و معتمد آن ها، بسياري از وظايف مهم خود را حفظ مي کند. براي مثال مدرس است که پاسخ دانشجويان به تکاليف و آزمون ها را کنترل کرده، نقاط قوت و ضعف آن ها را تذکر داده، سؤالات آن ها را پاسخ داده و در پايان ترم به آن ها نمره مي دهد.
در سيستم هاي آموزش الکترونيکي نيز هم چون آموزش حضوري، مدرس به دانشجو اعتماد به نفس داده و نقطه اتکاي دانشجويان به شمار مي رود.

فرايند آموزش در دوره هاي آموزش الکترونيکي
در دوره هاي آموزش الکترونيکي، هدف يادگيري است و همه ابزارهاي نرم افزاري و سخت افزاري در خدمت اين هدف هستند. بنابراين فرايند آموزش با هدف انتقال دانش و مهارت به دانشجويان، به ترتيب زير عملي مي شود:
1- ارايه محتواي درسي: محتواي درسي (که معادل با تدريس مدرس در آموزش هاي کلاسيک به شمار مي رود)، از طريق شبکه (يا در صورت عدم دسترسي دانشجو به شبکه، به صورت CD) با فواصل زماني مشخص در اختيار دانشجو قرار مي گيرد.
2- ارزيابي مستمر درسي در طول ترم: براي هر بخش از محتواي درسي، سؤالات، تمرين ها و تکاليف متنوعي که خاص آن بخش هستند، براي دانشجو ارسال مي گردد. دانشجو موظف به انجام تکاليف و تمرين-هاي خود در يک فاصله زماني مشخص و ارسال نتيجه براي مدرس است.
3- تذکرات و توصيه هاي مدرس به دانشجو: مدرس به طور مرتب با توجه به ميزان فعاليت و پاسخ گويي يک يک دانشجويان به تکاليف، آن ها را تحت کنترل داشته و نقاط قوت و ضعف هر يک را به طور جداگانه به او گوشزد مي کند. در نتيجه، دانشجويان وجود مؤثر او را کاملاً احساس مي کنند.
4- پاسخ گويي مدرس به سؤالات دانشجويان: مدرس به عنوان محل مراجعه دانشجويان، با حداقل فاصله زماني سؤالات درسي آن ها را پاسخ مي گويد. اين سؤالات از طريق يک سيستم «پيام رساني الکترونيکي» اختصاصي توسط دانشجويان ارسال شده و توسط مدرس پاسخ داده مي شوند.
5- حضور مؤثر مدرس در جريان آموزش: دانشجويان حضور و نظارت جدي مدرس را در طول ترم تحصيلي کاملاً احساس مي کنند، چرا که مدرس نه تنها از طريق شبکه به سؤالات آن ها به طور دقيق و سريع پاسخ مي دهد، بلکه نقاط قوت و ضعف هر دانشجو را نيز به او گوشزد مي کند.

مراحل آموزش الکترونيکي در مجتمع فني تهران
در دوره هاي آموزش الکترونيکي مجتمع فني تهران، اغلب از مراحل فوق پيروي مي شود؛ مگر اينکه در مواردي، ماهيت درس بعضي تغييرات را ايجاب نمايد.

آموزش هم زمان و غير هم زمان
آموزش هم زمان يا Synchronized به اين معني است که مدرس و دانشجويان به طور هم زمان به شبکه وصل شده و به گفتگوي دوجانبه متني، صوتي يا تصويري مي پردازند. اين نوع آموزش مستلزم پهناي باند وسيع و سرعت بالا در اتصال به شبکه است که در کشور ما هنوز به طور مناسبي حاصل نشده است.
آما در آموزش غيرهم زمان يا A synchronized مدرس و دانشجويان مجبور به اتصال به سيستم در ساعات خاصي در هفته نيستند و کافي است وظايف خود را در فواصل زماني تعريف شده انجام دهند.
البته ممکن است بعضي جلسات هم زمان، به صورت گپ زني (Chat) و يا ويدئو کنفرانس، فقط براي تکميل آموزش و پرسش و پاسخ بين مدرس و دانشجو ترتيب داده شود.
آموزش هم زمان و غير هم زمان
در دوره هاي آموزش الکترونيکي مجتمع فني تهران، عمدتاً از روش آموزش غيرهم زمان استفاده مي شود.
جدول زمان بندي در آموزش الکترونيکي
در دوره هاي آموزش الکترونيکي، يک جدول زمان بندي دوره در اختيار مدرس و دانشجويان قرار مي گيرد. اين جدول به دانشجويان نشان مي دهد که وظايف آن ها در طول ترم تحصيلي چيست و بايد در بازه هاي زماني تشکيل دهنده ترم، چه قسمت هايي از محتواي الکترونيکي را مطالعه نموده و چه تکاليفي را پاسخ دهند.

آموزش تلفيقي چيست؟
دوره هاي آموزش تلفيقي يا Blended Learning بدين نحو اجرا مي شوند که ضمن طي شدن مراحل آموزش الکترونيکي و استفاده از امکانات مختلف آموزش الکترونيکي، تعدادي جلسه حضوري نيز در طول ترم تحصيلي ترتيب داده مي¬شود تا دانشجويان بتوانند به¬صورت رو در رو نيز با مدرس گفتگو کرده و سؤالات و اشکالات خود را طرح کنند. دوره هاي تلفيقي در رابطه با بعضي از دروس، اثربخشي بالاتري نسبت به دوره هاي آموزش الکترونيکي محض و دوره هاي کلاسيک محض دارند.

آموزش تلفيقي در مجتمع فني تهران
دپارتمان آموزش و محتواي الکترونيکي مجتمع فني تهران اجراي بعضي از دوره هاي آموزشي به صورت تلفيقي را در دستور کار خود دارد.

آزمون پايان دوره در آموزش الکترونيکي
با توجه به اينکه آزمون به عنوان ابزاري براي جمع بندي و تکميل آموزش و ارزيابي عملکرد دانشجويان، نقش مهمي در اثربخش بودن آموزش دارد، معمول است که در دوره هاي آموزش الکترونيکي، آزمون پايان ترم به¬صورت حضوري برگزار مي¬شود تا از طرح شدن هر شائبه¬اي در رابطه با اعتبار نمرات آزمون پيش¬گيري شود.

آزمون پايان دوره در مجتمع فني تهران
مجتمع فني تهران آزمون هاي پاياني دوره هاي آموزش الکترونيکي خود را به صورت حضوري اجرا مي کند.

تاريخچه فعاليت هاي مجتمع فني تهران در حوزه آموزش الکترونيکي
مجتمع فني تهران بيش از 9 سال است که با توليد محتواي آموزشي چندرسانه اي، در حوزه آموزش الکترونيکي و محتواي الکترونيکي مشغول فعاليت است. هم چنين مجتمع فني تهران حدود 2 سال است که دپارتمان ويژه اي به نام «دپارتمان آموزش و محتواي الکترونيکي» را به منظور توليد محتواي الکترونيکي و ارايه آموزش هاي الکترونيکي راه اندازي کرده است.
اين دپارتمان، طراحي نرم افزار LCMS مجتمع فني تهران را انجام داده و مراحل ساخت اين نرم افزار را مديريت کرده است. هم چنين دپارتمان آموزش و محتواي الکترونيکي، با مشارکت ساير دپارتمان هاي تخصصي مجتمع فني تهران، به طور مستمر مشغول ساخت محتواي آموزشي در حوزه هاي تخصصي، به ويژه IT ، «مديريت و کسب و کار» و «زبان هاي خارجي» مي باشد.