۱۴۰۳ شنبه ۲۹ اردیبهشت

سایبر دیپلماسی چيست؟

در سایبر دیپلماسی مخاطبان چه داخلی و چه خارجی ، همه از اعضای جامعه اطلاعاتی هزاره سوم هستند و  قصد دارد تا سیاست داخلی یا خارجی یک کشور را در حوزه های مختلف مربوط به خود ، درمحیطی متفاوت از نهاده های ساختار سنتی عرضه کند.
به گزارش  ICTPRESS سایبر دیپلماسی (cyber diplomacy) مثل بسیاری از مفاهیم نوظهور دهکده جهانی ، توجهات اندکی را در میان مسئولان کشور به خود اختصاص داده است . اگر چه در یک دهه اخیر ، دولت مردان ، خود را متعهد به گسترش و توسعه مبانی دولتی فناوری اطلاعات در ایران دانسته اند و برای نیل به این آرمان ، هزینه های هنگفتی پرداخت شده است ، لکن ، هنوز  اثربخشی قابل انتظاری ،  جامعه اطلاعاتی (information society) ایران در حوزه استقرار یک دولت الکترونیک قوی ، تجربه نکرده است . گرچه دهه هشتاد را باید سرآغازی برای اهتمام جدی مسئولان در زمینه طراحی نظام توسعه بالاسطحی و پائین دستی صنعت ICT ایران دانست ، لکن  3 اصل وحدت فرماندهی ، عزم ملی و وجود یک نهضت راهبردی توسعه ، با چالش هایی در کشور رو به رو است . بی شک ، برای رسیدن به جایگاه منطقی و شایسته کشور در این حوزه ، باید 3 شاخص فوق الذکر را در دستور کار قرار داد و از آن ها به عنوان ابزارهای اجتناب ناپذیر در تبیین سیاست دولت الکترونیک (e-government) در کشور بهره جست. سند چشم انداز توسعه بیست ساله جمهوری اسلامی  نقشه جامعی است که تفسیر و تحلیل و تبیین نهاده های اجرایی و نظری آن ، می تواند در این مسیر ، راهگشا باشد . قطعاً ، دولت الکترونیک کشور می تواند ، مقدمات و بستر ممتازی برای نیل به آرمان سند 20 ساله و هم چنین ، برنامه 5 ساله پمجم توسعه کشور در سال های بعد ، بر دارد.
اما واژه ديپلماسي به معني هدايت روابط بين افراد، گروه‌ها و ملت‌ها از جمله واژه‌هاي سياسي مورد استفاده در عرصه مناسبات بين‌المللي است
ديپلماسي (Diplomacy) در كاربرد رسمي خود عمدتاً به ديپلماسي بين‌المللي كه هدايت روابط بين المللي از طريق ديدار و گفت وگوهاي ديپلمات هاي رسمي است اشاره دارد.
در گذشته ديپلماسي بين كشورها بيشتر به موضوعاتي همچون روابط شخصي و خانوادگي پادشاهان دو كشور با يكديگر يا مسئله جنگ و صلح مربوط مي شد، اما در شرايط كنوني جهان علاوه بر آنها موضوعاتي همچون روابط تجاري، مناسبات فرهنگي و علمي نيز در محور مباحثات ديپلماتيك بين كشورهاي مختلف با يكديگر و بين آنها با سازمانهاي بين المللي قرار گرفته است؛ ديپلماسي در واقع مجري سياست خارجي در چارچوب دكترين سياست خارجي هر كشور است. دكترين سياست خارجي يك كشور كه معمولاً يك بيان كلي از سياست  خارجي آن محسوب مي شود توسط رئيس حكومت يا وزير امور خارجه اعلام مي شود.
اجراي ديپلماسي بر عهده گروهي كه "هيأت ديپلماتيك" ناميده مي شود قرار دارد. اين گروه نماينده رسمي كشور فرستنده آنها نزد كشور پذيرنده و ميزبان تلقي مي شوند. وظيفه هيأت ديپلماتيك حفظ منافع دولت و شهروندان كشور فرستنده نزد دولت پذيرنده است. البته اين امر در چارچوب مرزهاي مجاز توسط حقوق بين الملل، انجام مذاكره با مقامات دولت طبق اصول مشخص شده توسط دولت فرستنده و از طريق ساير شيوه هاي قانوني كه دولت پذيرنده آنها را به رسميت شناخته صورت مي گيرد؛ هيأت ديپلماتيك يك كشور نزد كشور ديگر تمامي فعاليت هاي خود را كه براي تقويت روابط دوستانه بين دو كشور و نيز توسعه مناسبات سياسي، اقتصادي، فرهنگي و علمي بين آنها انجام مي دهد به دولت متبوع خود گزارش مي كند. رياست هيأت ديپلماتيك يك كشور در كشور ديگر نيز بر عهده سفير يا كنسول است.
چرا سایبر دیپلماسی؟
برای تحکیم مبانی فناوری اطلاعات  ، تعیین Mission  و Vision ملی در این حوزه ، از مهم ترین نیازهای امروز کشور محسوب می شود. در نهایت ، دولت باید نقش حاکمیتی خود را در توسعه زیر ساخت های ICT در کشور به گونه ای هدایت کند که هم ، جامعه از پتانسیل ICT بتواند به خوبی استفاده کند و از سویی دیگر ، رفتار سازمانی آ ن ، نقش بازدارنده ای برای فعالیت های طبقات مختلف مخاطبان جامعه اطلاعاتی کشور ، ایفا نکند؛  کامبیز نوروزی ، فعال حوزه حقوق در جامعه اطلاعاتی ، در همایش فضای تعاملی جهانی که در مرکز جهانی شد برگزار شد در این باره معتقد است : فارغ از این‌که داشتن دیدگاه محدود کننده در فضای سایبر قابلیت اجرایی ندارد کاربران اینترنت کسانی هستند که برای هر محدودیتی راه حلی ارائه می‌دهند. به عبارت دیگر فضای دیجیتال قابلیت دستور نا‌پذیری از ناحیه دولت دارد . بنابراین ، باید در مدل دولت – مردم ، طراحی فضا به گونه ای صورت پذیرد که اهتمام دولت در این زمینه ، برای ارتقای سطح رفاه عمومی از خدمات دولت و افزایش سطح اطلاع رسانی الکترونیکی چند وجهی ، به مخاطبان داخلی و خارجی ، دردستور کار قرار بگیرد.
ارتقای سطح اطلاع رسانی دولت ها در هزاره سوم ، روش های متعددی دارد که یکی از آن ها  ،استفاده از نهاده های موجود در سایبر دیپلماسی می باشد. سایبر دیپلماسی در ساده ترین تعریف ، استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطی روز ، جهت تبیین ، گسترش و ارتقای سطح اثر بخشی دستگاه دیپلماسی یک کشور در فضای مجازی می باشد. در سایبر دیپلماسی ، مخاطبان چه داخلی و چه خارجی ، همه از اعضای جامعه اطلاعاتی هزاره سوم هستند. بنابراین فعالانی که در این حوزه اشتغال دارند باید بدانند که مخاطب آن ها ، یکی یا گروهی از اعضای خانواده یک و نيم  میلیارد نفری کاربران فضای مجازی است .
فواید سایبر دیپلماسی
توسعه سطح اطلاع رسانی دیجیتالی فعالیت های دولتی در وب،  ارتقای ضریب نفوذ دیپلماسی ایران در رسانه های جهان،  توسعه بدنه دولت الکترونیک کشور در حوزه بین المللی،    فعال شدن حوزه عملکرد دولت در فضای دیجیتالی داخلی و جهانی، تقویت ارگان های دیجیتالی خصوصی ،  تنظیم سیاست های دولت در زمینه گسترش e-commerce و e-banking  در سطوح بین المللی از جمله فواید سایبر دیپلماسی حداقل در کشور خودمان است.
بايد گفت ؛ سایبر دیپلماسی در واقع بخشی از بدنه دولت الکترونیک و  جزئی از کلیت ساختار دولت مجازی در یک کشور است.

نظرات : 0

ثبت نظر

39198